Hebt u astma? Dan weet u dat uw longen erg gevoelig reageren op prikkels, zoals rook, uitlaatgassen, huisstofmijt of huisdieren. U kunt er heel benauwd door worden of gaan hoesten. Als dit plotseling opkomt, spreken we van een astma-aanval. Gelukkig is dat niet bij iedereen het geval. Hoe erg de astma is verschilt per persoon. Maar wat is astma precies? En wist u dat er verschillende soorten astma zijn? En hoe kunt u er beter mee leren omgaan? In dit artikel vindt u de antwoorden op deze vragen.
Wat is astma?
Astma is een ontsteking van de longen wat verschillende klachten veroorzaakt. Tijdens een astma-aanval zwellen de slijmvliezen in de neus, keel en longen op. Er wordt op zo’n moment meer vocht en slijm geproduceerd dan anders, waardoor de spieren rondom de luchtwegen verkrampt raken en samentrekken. De luchtwegen worden hierdoor smaller, waardoor ademen moeilijker gaat. Astma kan erfelijk zijn. In één familie hebben vaak meer mensen astma of een andere allergie. Astma begint meestal als kind. Het kan ook pas op volwassen leeftijd beginnen, soms pas na het 50ste levensjaar.
Welke vormen van astma zijn er?
Astma is onder te verdelen in verschillende vormen. De vormen verschillen van elkaar in de manier waarop klachten worden veroorzaakt. Het komt vaak voor dat iemand meerdere vormen heeft. U kunt voor één of meer prikkels overgevoelig zijn. Meestal reageren de longen meteen na de prikkel, soms pas na uren.
- Allergisch astma: Bij deze veel voorkomende vorm kan de allergische reactie ontstaan door: pollen van bomen, grassen of onkruiden, stuifmeel, schimmels, huisstofmijt, dierlijke huidschilfers, bepaalde voedingsstoffen of bestanddelen van medicijnen et cetera. Op welke prikkel(s) iemand allergisch reageert en in welke mate verschilt sterk per persoon.
- Niet allergisch astma (intrinsiek): Bij deze vorm worden de klachten veroorzaakt door niet-allergische stoffen. Voorbeelden daarvan zijn: uitlaatgassen, rook (roken of meeroken), luchtvervuiling, fijnstof (van houtkachels of vuurwerk), benzine, parfum, de lucht van schoonmaakmiddelen of verf en bepaalde weersomstandigheden, zoals kou, mist of een vochtige lucht.
- Inspanningsastma: Hier ligt de oorzaak van de benauwdheid bij het leveren van inspanning, bij het snel in beweging komen. Beweging, stress en emoties kunnen voor het lichaam zeer inspannend zijn. Hierbij kan koude en vochtige lucht ook een rol spelen.
- Ernstig astma: Deze vorm is met medicatie moeilijk te behandelen. Hierdoor kunnen er veel klachten optreden. Gelukkig komt deze vorm van astma het minst vaak voor.
Hoe herkent u astma?
Hieronder staat een rijtje met klachten die u kunt ervaren bij astma. Vaak heeft u last van één of meerdere van onderstaande symptomen:
- Hoesten, vooral ‘s nachts
- Benauwdheid
- Piepend ademen
- Periodes van veel hoesten en slijm
- Minder fit: sporten en/of bewegen kost moeite en houdt u niet lang vol
- Door te hoog en te snel ademen bij het sporten een aanval ontwikkelen
Herkent u uzelf hierin en weet u nog niet of het astma is? Neem dan contact op met uw huisarts. Aan de hand van deze symptomen alleen kan de diagnose niet vastgesteld worden. Daarvoor is nader onderzoek door een specialist (longarts) nodig.
Wat kunt u zelf doen om het omgaan met astma gemakkelijker te maken?
De meeste mensen met astma kunnen met de juiste behandeling een normaal leven leiden. Omdat u 24 uur per dag met astma moet leven is het belangrijk dat u een goede balans probeert te vinden. Richt u vooral op wat u nog wel kunt en houd rekening met wat niet meer lukt. Hieronder vindt u een aantal tips.
Tip 1: Kom in beweging
Zoek een manier van bewegen die bij u past. Er zijn genoeg sportieve mogelijkheden om te werken aan een goede conditie en een goede ademhalingstechniek. Zoek het niet in extreme sporten, maar ga wandelen, fietsen of bezoek een sportcentrum waar u onder begeleiding kunt sporten. Een gespecialiseerde fysiotherapeut kan u hier ook bij helpen. Duursporten zoals hardlopen, fietsen of balsporten kunnen uw zuurstofopname verbeteren. Yoga- of pilates oefeningen verbeteren uw ademhalingstechniek en helpen u sterke buik- en rugspieren te krijgen waarmee u uw houding verbetert en uw longen meer ruimte krijgen. Heeft u inspanningsastma, praat dan eerst met uw arts om te bespreken hoe u actief kunt blijven en tegelijkertijd uw astmasymptomen kunt beperken.
Tip 2: Zorg voor een gezonde leefstijl
Als u rookt, dan is het belangrijk dat u probeert te stoppen. Roken belast niet alleen uw longen, maar kunnen uw longen ook beschadigen. Ook voeding speelt een rol bij astma. Er zijn voedingsstoffen die in verband worden gebracht met astma, denk aan de allergie voor koemelk, pinda’s en noten. Maar er zijn ook voedingsstoffen waar u baat bij kunt hebben zoals Omega 3. Dat zit vooral in bepaalde vissoorten. Het is een vet met een ontstekingsremmende werking. Cafeïne kan zelfs astmatische klachten verlichten omdat het de hartslag en de ademhaling stimuleert. Vitamine B6 en vitamine C spelen een belangrijke rol bij de weerstand. Een voldoende inname met de voeding kan ontstekingen in longen verminderen. Daarnaast draagt het bij aan het bestrijden van infecties.
Tip 3: Vermijd uw astma prikkels
Weet jij waar uw prikkels vandaan komen? Heeft u bijvoorbeeld last van huisstofmijt? Dan kan dagelijks stofzuigen helpen! Zodra u weet waar uw kortademigheid, hoesten en piepende ademhaling door wordt veroorzaakt, wordt het gemakkelijker om die prikkel te vermijden. Let ook op de factor stress in uw leven. Langdurige stress kan astma verergeren.
Tip 4: Ken uw geneesmiddel
Er zijn twee soorten astma-geneesmiddelen: geneesmiddelen ter voorkoming en ter verlichting van de klachten. Om de ontsteking in de longen te verminderen en een aanval te voorkomen, moet u trouw elke dag het geneesmiddel innemen. Het helpt uw astma onder controle te houden. Het geneesmiddel ter verlichting helpt u op de momenten dat de symptomen toeslaan en zorgt ervoor dat uw luchtwegen zich snel verder openen. Zorg ervoor dat u weet hoe u het geneesmiddel correct gebruikt en zorg dat u het op zak hebt voor het geval de astma verergert. Een correct gebruik van uw astma-inhalator en een goede inhalatietechniek maken een groot verschil voor een betere ademhaling.
Tip 5: Laat u begeleiden door een gespecialiseerde fysiotherapeut
Leven met astma is niet makkelijk. U kunt er veel stress van hebben en er onzeker en zelfs angstig door worden. Vindt u het moeilijk om een normaal leven te leiden dan kan een gespecialiseerde fysiotherapeut u verder op weg helpen. Longfysiotherapie kan u helpen beter om te gaan met uw astma.
Onze longfysiotherapeut
Richt zich met name op uw ademhaling. Door het geven van ademhalingsoefeningen krijg je meer controle over uw ademhaling en dat kan ervoor zorgen dat een aanval minder heftig kan zijn. De juiste oefeningen kunnen eventueel zelfs een aanval voorkomen. Onze longfysiotherapeut kan u ook helpen om u te leren om slijm op te hoesten. Rookt u? Onze longfysiotherapeut ondersteunt u in het stoppen met roken en kijkt samen met u naar welke sport het best bij u past.